Γιάννης Δοντάς: η ήρεμη δύναμη της άμυνας

Γιάννης Δοντάς (1958-2023)

- Δυστυχώς άλλη μια απώλεια από την εποχή του ρομαντικού ποδοσφαίρου είχαμε πρόσφατα, καθώς έφυγε από τη ζωή ο παλαίμαχος διεθνής αμυντικός Γιάννης Δοντάς στα 65 του χρόνια. Αξιόπιστος μπακ, άψογος και ψυχωμένος ταυτόχρονα, υπηρέτησε τίμια το ελληνικό ποδόσφαιρο, στο οποίο μεσουράνησε για μια δεκαετία καταγράφοντας πάνω από 200 συμμετοχές στην Α' Εθνική, από το 1976 ως το 1987 σε Απόλλωνα, Παναθηναϊκό και Διαγόρα. Ξεκίνησε ως δεξί μπακ και σταδιακά καθιερώθηκε ως κεντρικός αμυντικός και λίμπερο. Ξεχώριζε για τη συνέπεια και το καθαρό του παίξιμο.

 

Στον Απόλλωνα, στη μέση δίπλα στον τερματοφύλακα

Βασικός στον Απόλλωνα από 18 ετών

- 18χρονος ξεκίνησε στον Απόλλωνα το 1976. Την πρώτη του συμμετοχή με την πρώτη ομάδα εντόπισα σε ένα φιλικό ματς (σκορ 1-1) του Απόλλωνα με τον Παναθηναϊκό στη Ριζούπολη, στις 31.5.76, όταν μπήκε αλλαγή του Σασσάνη στο 50΄. Έγινε επαγγελματίας και πολύ σύντομα κέρδισε την εμπιστοσύνη του Βούλγαρου προπονητή της Ελαφράς Ταξιαρχίας Μανόλ Μανόλοφ. Στις 28.11.1976 έκανε ντεμπούτο στην Α' Εθνική, στο ματς με τον Άρη στη Ριζούπολη. Ανήκε στη σπουδαία φουρνιά νέων παικτών που ανέδειξε ο Μανόλοφ την τριετία 1976-1979 που δούλεψε στον Απόλλωνα, οι οποίοι επάνδρωσαν τις Εθνικές Νέων και Ελπίδων: Τ. Παντέλης (τερμ), Ζιάκος, Τσιβόγλου, Μαυρομάτης, Ζούμας.

Αρχηγός του Απόλλωνα 

- Έπαιξε έξι γεμάτες σεζόν στη Ριζούπολη ως το 1982, τρεις υπό τον Μανόλοφ κι έπειτα υπό τις οδηγίες του Τόζα Βεσελίνοβιτς και του Γιάτσεκ Γκμοχ. Πάντα βασικός, και από το 1980 αρχηγός της ομάδας. Συμπλήρωσε 160 ματς (9 γκολ) πρωταθλήματος κι άλλα 6 (1 γκολ) στο κύπελλο. Παράλληλα κλήθηκε στην Εθνική ομάδα.

Τίτλοι και διεθνείς διακρίσεις με το Τριφύλλι

- Το 1982 πήρε μεταγραφή στον Παναθηναϊκό που έκανε μια προσπάθεια ανανέωσης με τον Ρουμάνο Στέφαν Κόβατς, ο οποίος του έδωσε θέση βασικού. Αλλά η ομάδα δεν πήγε καλά κι ο Κόβατς απολύθηκε τον Μάρτη. Την επόμενη σεζόν 1983-84, με τον Γιάτσεκ Γκμοχ, ο οποίος τον γνώριζε από τον Απόλλωνα, θα περίμενε κανείς να καθιερωθεί. Αλλά κάποια κολλήματα του Πολωνού, σε συνδυασμό με ένα πρόβλημα του Δοντά στο μηνίσκο, είχαν σαν αποτέλεσμα στη χρονιά του νταμπλ να μην παίξει σε κανένα ματς!

 

Στο Άνφιλντ με τον Νταλγκλίς

-Όμως, ακολούθησαν δυο καλύτερες χρονιές. Το 1984-85 ο ΠΑΟ έκανε την μεγαλύτερη πορεία του στην Ευρώπη από το 1971, κι έφτασε ως τα ημιτελικά του Κυπ. Πρωταθλητριών. Ο Γκμοχ τον εμπιστεύτηκε σε τέσσερα ματς:
(^) στον α' γύρο, στο 0-0 εκτός έδρας με τη Φέγενοορντ, μάρκαρε τον Γκούλιτ,
(^) στον β' γύρο, στο 3-3 εκτός έδρας με τη Λίνφιλντ,
(^) στον προημιτελικό, στο 2-2 εντός με την Γκέτεμποργκ, μπήκε στο 87' στη θέση του Θαν. Δημόπουλου, για να βοηθήσει την άμυνα να κρατήσει την ισοπαλία που έδινε πρόκριση, και
(^) στον ημιτελικό στο 0-4 του Άνφιλντ από την Λίβερπουλ, έπαιξε αμυντικό χαφ με εντολή να περιορίσει τον Νταλγκλίς, από τον οποίο κέρδισε αρκετές μάχες καθαρά, με συνέπεια ο Σκωτσέζος επιθετικός στη ρεβάνς να τον αναζητήσει και να του χαρίσει τη φανέλα του.

- Στο πρωτάθλημα εναλλάσσονταν με τον Ταράση ως πλάγιοι μπακ, όπως και την επόμενη σεζόν 1985-86, που κατέκτησε πάλι το νταμπλ με προπονητή τον Τσέχο Πιέτρ Πάκερτ. Μπήκε επίσης ως αλλαγή στο β' ημίχρονο στα ματς με την Τορίνο, στον α' γύρο του Κυπ. ΟΥΕΦΑ αλλά η ομάδα αποκλείστηκε. Συνολικά με τον ΠΑΟ αγωνίστηκε σε 45 ματς (2 γκολ) και σε 6 ευρωπαϊκά.

 

Με τον ΠΑΟ, στην απονομή του τροπαίου 1984, κάτω δεύτερος από αριστερά

 

Στις Εθνικές ομάδες

Με την Εθνική, στο φιλικό με την ΕΣΣΔ, στο γήπ. ΑΕΚ, όρθιος τρίτος από δεξιά

- Όπως προανέφερα, ο Δοντάς υπήρξε μέλος της Εθνικής Νέων μαζί με άλλους παίκτες του Απόλλωνα, αλλά στη φουρνιά τους η ομάδα δεν πέτυχε κάποια διάκριση. Στην Ελπίδων κλήθηκε από του προπονητές Κλεάνθη Βικελίδη και Βαγγέλη Χούμη το 1977. Αγωνίστηκε και στα τέσσερα ματς του προκριματικού ομίλου του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος 1978-1979, με αντιπάλους την Φινλανδία (1-0 εκτός, 3-1 στα Τρίκαλα όπου πέτυχε το τρίτο γκολ) και την πολύ δυνατή τότε Σοβ. Ένωση (0-3 στο Καυτανζόγλειο, 1-2 στην Οδησσό), η οποία προκρίθηκε αήττητη από τον όμιλο.

Στην Εθνική Νέων (δεξιά) με τους Παντέλη (τ), Ζούμα

 
- Επίσης, ήταν βασικός στους τρεις από τους τέσσερις αγώνες του Βαλκανικού Κυπέλλου Ελπίδων 1977-78 με Γιουγκοσλαβία 1-3 (εκτός), 0-2 (Καβάλα) και με Αλβανία 0-0 (εκτός). Την ίδια περίοδο (1977-1979) αγωνίστηκε στα φιλικά της Ελπίδων, με Τσεχοσλοβακία 2-2 (Πράγα), Πολωνία 1-1 (Χαλκίδα), Βουλγαρία 0-1 (Σόφια), Κύπρο 0-1 (Αθήνα), Ισραήλ 0-0 (Τελ Αβίβ) και Πολωνία 0-2 (31.10.79, το τελευταίο του ματς με την Ελπίδων).
- Στην Εθνική ανδρών κλήθηκε την άνοιξη του 1982, όταν ακόμα έπαιζε στον Απόλλωνα, από τον Χρήστο Αρχοντίδη. Τον χρησιμοποίησε ως βασικό σε τρία φιλικά:
(^) 10.3.82, γηπ. ΑΕΚ: Ελλάδα-ΕΣΣΔ 0-2 (75', στη θέση του μπήκε Ν. Χαλκίδης),
(^) 24.3.82, Πράγα: Τσεχοσλοβακία-Ελλάδα 2-1 (για 90') και
(^) 14.4.82, Αϊντχόφεν: Ολλανδία-Ελλάδα 1-0 (ως το 86', μπήκε ο Τ. Λεμονής).
- Αλλά στα επίσημα ματς για τον όμιλο του Euro που ξεκίνησαν το φθινόπωρο, τον αγνόησε, παρά το ό,τι είχε πάρει μεταγραφή στον ΠΑΟ. Σε ένα επόμενο φιλικό τον είχε πάλι βασικό:
(^) 22.12.82, Ζωσιμάδες, Ελλάδα- Κύπρος 1-0 (για 90').
- Αλλοπρόσαλλη η τακτική του Χρ. Αρχοντίδη, ο οποίος υπέκυπτε σε πιέσεις, καλούσε δεκάδες παίκτες και ποτέ δεν κατάφερε να φτιάξει μια εθνική με σταθερή ενδεκάδα. Το μοναδικό επίσημο ματς που κλήθηκε να βοηθήσει ήταν το πιο δύσκολο του ομίλου, με την Αγγλία στο Λονδίνο:
(^) 30.3.83, Γουέμπλεϊ: Αγγλλια- Ελλάδα 0-0 (στο 76' αντί του Μητρόπουλου).
 Με σούπερ κατενάτσιο η ομάδα κράτησε το μηδέν. Ο Δοντάς μπήκε στο 76' για να ενισχύσει την αμυντική προσπάθεια των Σαργκάνη, Μίχου, Γκαλίτσιου, Καρούλια, Γούναρη που πάλευαν να ανακόψουν τις καταιγιστικές επιθέσεις των Trevor Francis, Tony Woodcock, Steve Coppell, Graham Rix κλπ.
- Ήταν η τελευταία κλήση του στην Εθνική, στην οποία έπαιξε μόνο 5 φορές.

Στην ΑΕ Μεσολογγίου, όρθιος δεξιά

Η συνέχεια

 
- Το 1986 αποδεσμεύτηκε και υπέγραψε στον Διαγόρα Ρόδου που είχε ανέβει στην Α' Εθνική και είχε προπονητή τον παλιό του γνώριμο από τον Απόλλωνα Τόζα Βεσελίνοβιτς. Όμως, έπαιξε μόνο σε 4 ματς,  φτάνοντας τα 209 (11 γκολ) στην Α' Εθνική.
-Συνέχισε για λίγα χρόνια ακόμα σε ομάδες Γ' και Δ' Εθνικής: ΑΕ Μεσολογγίου (1988-1990), με προπονητή τον Κυράστα και συμπαίκτες τους Χρ. Δημόπουλο, Ταράση, Ρότσα ανέβηκε στην Γ' Εθνική, στη Ζάκυνθο (1990) και στον  Πανερυθραϊκό. Επίσης, περιστασιακά αγωνίστηκε σε ομογενειακές ομάδες στο New Jersey και στον Καναδά.

Με τον Γ. Κούδα συμπαίκτες στον Καναδά

- Μετέπειτα εργάστηκε στον ιδιωτικό τομέα. Δεν ασχολήθηκε επαγγελματικά με το ποδόσφαιρο αλλά μετείχε σε αγώνες παλαιμάχων. Απεβίωσε αιφνίδια στις 24.6.23. Με τη σύζυγό του Φωτεινή απέκτησαν ένα γιο τον Αλέξανδρο.
- Ας είναι αναπαυμένος.

Γιάννης Δοντάς, φιλότιμος και κύριος

 

Θ. Μπελίτσος, 25.6.23