Από τον “Πανατινάικος” του 1971 στον “Ολιμπιάκος” του 2024

Από το Γουέμπλεϊ το 1971, στο γήπ. ΑΕΚ το 2024

Πάνω από μισός αιώνας έχει περάσει από την προηγούμενη φορά που ένας ελληνικός σύλλογος προκρίθηκε σε τελικό ευρωπαϊκής ποδοσφαιρικής διοργάνωσης. Τότε ήταν το τριφύλλι, φέτος οι ερυθρόλευκοι του Πειραιά. Στο ενδιάμεσο χρονικό διάστημα, ομάδες από τη χώρα μας βρέθηκαν ένα βήμα πριν από κάποιον τελικό άλλες τρεις φορές. Με άλλα λόγια, στις εφτά δεκαετίες που κύλησαν από το 1955 που ξεκίνησαν οι ευρωπαϊκές διοργανώσεις, ελληνική παρουσία υπήρξε μόνο σε πέντε ημιτελικούς.

Τη διάκριση αυτή έχουν καταφέρει μόνο οι τρεις σύλλογοι του πάλαι ποτέ ΠΟΚ. Την αρχή έκανε ο Παναθηναϊκός το 1971, ο οποίος το πέτυχε άλλες δυο φορές, το 1985 και το 1996, και τις τρεις στην κορυφαία διοργάνωση της ΟΥΕΦΑ, το Κύπ. Πρωταθλητριών / Champions League. Από αυτές και από άλλες διακρίσεις, υπήρξε ο πρώτος σύλλογος που απέκτησε διεθνές πρόσημο ως «Πανατινάικος», όπως πρόφεραν το “Panathinaikos” οι ξένοι ρεπόρτερ. Ακολούθησε η ΑΕΚ το 1976-77, όταν έκανε σπουδαία πορεία ως τα ημιτελικά του Κυπέλλου ΟΥΕΦΑ, από την οποία έγινε διεθνώς γνωστή ως “AEK Athens”. Φέτος ήταν η σειρά του Ολυμπιακού να γίνει “Olympiacos” ή «Ολιμπιάκος» ευρωπαϊστί.

Πούσκας (1971), Γκμοχ (1985), Ρότσα (1996). Οι τεχνικοί των μεγάλων διακρίσεων του τριφυλλιού

Οι πέντε ευρωπαϊκοί ημιτελικοί ελληνικών ομάδων

1971, Κ. Πρωταθλητριών: Παναθηναϊκός-Ερ. Αστέρας 1-4, 3-0 (εκτός έδρας γκολ).

1977, Κ. ΟΥΕΦΑ: ΑΕΚ-Γιουβέντους 1-4, 0-1.

1985, Κ. Πρωταθλητριών: Παναθηναϊκός-Λίβερπουλ 0-4, 0-1.

1996, Champions League: Παναθηναϊκός-Άγιαξ 1-0, 0-3.

2024, Conference League: Ολυμπιακός-Άστον Βίλα 4-2, 2-0.

 Και οι πέντε περιπτώσεις προκάλεσαν έντονα συναισθήματα όχι μόνο στους οπαδούς των ομάδων που το κατάφεραν αλλά γενικότερα στους Έλληνες φιλάθλους, ακόμα και σε άτομα που δεν ασχολούνται με τον αθλητισμό. Για να είμαστε ειλικρινείς, όσο πιο πίσω πάμε τόσο πιο έντονο ήταν αυτό το φαινόμενο. Το πανελλήνιο ντελίριο του ’71 για τον ΠΑΟ, όταν ακόμα κι ο τότε πρόεδρος του Ολυμπιακού Νίκος Γουλανδρής πρόσφερε πριμ στους πράσινους για να πάρουν το Κύπελλο, δεν επαναλήφθηκε. Ομοθυμία υπήρξε και στις επόμενες μεγάλες προκρίσεις, αλλά με τα χρόνια σταδιακά αμβλύνθηκε. Έπαιξε ρόλο και η πλήρης διεθνοποίηση των ρόστερ, κάτι που δυσκολεύει τους ουδέτερους φιλάθλους να ταυτιστούν με την επιτυχία μιας ομάδας, η οποία αφενός δεν είναι η ομάδα που συμπαθούν, αφετέρου σε αυτήν αγωνίζονται ελάχιστοι Έλληνες παίκτες.

Φάντρονκ (1977) και Μεντιλίμπαρ (2024), οι τεχνικοί των επιτυχιών για ΑΕΚ και Ολυμπιακό αντίστοιχα.

 

Οι ευρωπαϊκές διακρίσεις είναι συγκρίσιμες;

Μπορούν να συγκριθούν οι επιτυχημένες πορείες των διαφόρων ελληνικών ομάδων; Κάποιοι το κάνουν αυτό, αλλά συνήθως «βλέπουν» τα πράγματα μέσα από οπαδικούς παραμορφωτικούς φακούς. Κατά τη γνώμη μου κάθε περίπτωση έχει την αξία της αλλά δεν είναι συγκρίσιμη με τις υπόλοιπες, διότι συνέβη σε διαφορετικές εποχές και υπό διαφορετικές συνθήκες. Πάντως υπάρχουν κάποια κοινά στοιχεία που χαρακτηρίζουν και τις πέντε κορυφαίες διακρίσεις.

(1) Και στις πέντε πορείες προς τα ημιτελικά, οι ομάδες μας πέτυχαν κάποιες συγκλονιστικές προκρίσεις, στις οποίες το πάθος για τη νίκη συνδυάστηκε και με μία δόση τύχης.

(2) Και στις πέντε περιπτώσεις οι ελληνικές ομάδες είχαν την καθοδήγηση προπονητών με διεθνές κύρος ή με εμπειρίες διεθνών αγώνων. Αυτοί ήταν κατά σειρά:

1970-71, Φέρεντς Πούσκας (1927-2006): τρεις φορές πρωταθλητής Ευρώπης με τη Ρεάλ, ολυμπιονίκης 1952 και φιναλίστ ΠΚ 1954 με την Ουγγαρία και πολλά άλλα.

1976-77, Φράντισεκ Φάντρονκ (1914-1981): δημιουργός της μεγάλης Εθνικής Ολλανδίας (1970-74).

1984-85, Γιάτσεκ Γκμοχ (γεν. 1939): ολυμπιονίκης 1972 και 3η θέση στο ΠΚ 1974 ως προπονητής της Πολωνίας.

1995-96, Χουάν Ρότσα (γεν. 1954): φιναλίστ Κόπα Λιμπερταδόρες 1979 με την Μπόκα Τζούνιορς.

2023-24, Χοσέ Μεντιλίμπαρ (γεν. 1961): νικητής Europa League 2023 με τη Σεβίλλη.

(3) Και τις πέντε φορές οι ελληνικές ομάδες χρειάστηκε να αποκλείσουν αντιπάλους που θεωρητικά ήταν φαβορί, είτε ως ονόματα είτε διότι προέρχονταν από πιο δυνατά πρωταθλήματα, όπως: Έβερτον (ο ΠΑΟ το 1970-71), Ντέρμπι και ΚΠΡ (η ΑΕΚ το 1976-77), Φέγενοορντ (ο ΠΑΟ το 1984-85), Πόρτο (ο ΠΑΟ το 1995-96), Άστον Βίλα (ο Ολυμπιακός φέτος).

Τις πέντε προκρίσεις τις παρουσίασα πρόσφατα στο άρθρο: «Από τους οκτώ στους τέσσερις της Ευρώπης». Εδώ θα επιχειρήσω μια ψύχραιμη αποτίμηση των πέντε περιπτώσεων, επισημαίνοντας την ιδιαιτερότητα της καθεμιάς.

Αντωνιάδης και Καμάρας πανηγυρίζουν το 3-0 επί του Ερυθρού Αστέρα

  

1970-71, Κ. Πρωταθλητριών: Παναθηναϊκός

Η πορεία του Παναθηναϊκού ως τον τελικό του Γουέμπλεϊ ξεχωρίζει, διότι έγινε στην κορυφαία ευρωπαϊκή διοργάνωση, το Κύπελλο Πρωταθλητριών. Επί πλέον είναι και θα παραμείνει μοναδική, διότι την πέτυχε με αμιγώς ελληνική σύνθεση. Αυτό είναι αδύνατο να επαναληφθεί, διότι πλέον καμιά ομάδα δεν έχει αποκλειστικά ελληνικό ρόστερ.

Οι «αμφισβητίες» τονίζουν πως έφτασε στον τελικό μόνο με τέσσερις προκρίσεις, με Ζενές Ες (5-0, 2-1), Σλόβαν (3-0, 1-2), Έβερτον (1-1, 0-0) και Ερυθρό Αστέρα (1-4, 3-0). Όμως, εκτός από τους ερασιτέχνες του Λουξεμβούργου, όλοι οι υπόλοιποι ήταν πολύ υπολογίσιμοι αντίπαλοι. Η Σλόβαν είχε κατακτήσει το Κ. Κυπελλούχων 1969 επικρατώντας της Μπαρτσελόνα στον τελικό. Η Έβερτον ήταν η πρωταθλήτρια Αγγλίας. Ο Ερ. Αστέρας είχε στη σύνθεσή του την μισή Εθνική Γιουγκοσλαβίας και απέδειξε την αξία του με τις μεγάλες ευρωπαϊκές πορείες που είχε τα επόμενα χρόνια, στο Κ. Κυπελλούχων (προημιτελικά 1971-72, ημιτελικά 1974-75) και στο Κ. Πρωταθλητριών (προημιτελικά 1973-74), αποκλείοντας ομάδες όπως η Λίβερπουλ και η Ρεάλ.

Ο Παναθηναϊκός τον απέκλεισε μετά από δυο συγκλονιστικούς ημιτελικούς που έχουν γραφτεί στην ιστορία του ελληνικού ποδοσφαίρου. Στο Βελιγράδι υπέστη συντριβή με 4-1, σκορ που εξουδετέρωσε στη ρεβάνς με 3-0 και προκρίθηκε χάρις στο εκτός έδρας γκολ. Τα δυο ματς του ημιτελικού:

14.4.1971, Βελιγράδι: Ερ. Αστέρας-ΠΑΟ 4-1 (2-0). Ostojić 14΄, 46΄, 69΄, Janković 40' – Καμάρας 56΄.

28.4.1971, Λεωφόρος: ΠΑΟ-Ερ. Αστέρας 3-0 (1-0). Αντωνιάδης 2΄, 55΄, Καμάρας 64΄.

 

Οι αρχηγοί Francesco Morini (Γιούβε) και Μίμης Παπαϊωάννου (ΑΕΚ)

1976-77, Κ. ΟΥΕΦΑ: ΑΕΚ

Η πορεία της ΑΕΚ ως τα ημιτελικά του Κ. ΟΥΕΦΑ το 1976-77 έγινε σε μια διοργάνωση που δεν είχε την αίγλη του Κ. Πρωταθλητριών ούτε καν του Κ. Κυπελλούχων. Ήταν μόλις η έκτη σεζόν που την είχε αναλάβει η ΟΥΕΦΑ ως μετεξέλιξη του πρώην Κυπέλλου Εκθέσεων κι ακόμα την θεωρούσε ως θεσμό τρίτης αξίας. Άλλωστε ο τελικός δεν γινόταν σε ουδέτερο γήπεδο αλλά σε διπλά ματς στις έδρες των δύο φιναλίστ, κάτι που συνεχίστηκε για μια εικοσαετία ακόμα, ως το 1997.

Αλλά τα παραπάνω ουδόλως υποβαθμίζουν την επιτυχία της Ένωσης. Αντιθέτως, για να φτάσει ως τα ημιτελικά χρειάστηκε να αποκλείσει πιο δυνατούς αντιπάλους από εκείνους που είχε βρει στο δρόμο του ο ΠΑΟ το 1971. Οι δε προκρίσεις που πέτυχε ήταν όλες πολύ δύσκολες. Κάποιες ήταν ανέλπιστες και προκάλεσαν μεγάλο ενθουσιασμό όχι μόνο στους Ενωσίτες αλλά γενικότερα στους Έλληνες φιλάθλους, όπως με την Ντιναμό στο τελευταίο λεπτό της παράτασης, με την Ντέρμπι με νίκη 3-2 εκτός έδρας και με την ΚΠΡ στα πέναλτι.

Απέκλεισε κατά σειρά: Ντιναμό Μόσχας 2-0, 1-2 (παράταση), Ντέρμπι Κάουντι 2-0, 3-2, Ερ. Αστέρα 2-0, 1-3 (εκτός έδρας γκολ), ΚΠΡ 0-3, 3-0 (7-6 πέν). Όλες ήταν κορυφαίες ομάδες. Η Ντιναμό ήταν πρωταθλήτρια ΕΣΣΔ 1976, κυπελλούχος 1977 και φιναλίστ Κ. Κυπελλούχων 1972, στο οποίο την επόμενη σεζόν 1977-78 έφτασε ως τα ημιτελικά. Οι δυο αγγλικές ομάδες ήταν η δευτεραθλήτρια ΚΠΡ και η Ντέρμπι που είχε κατακτήσει δύο πρωταθλήματα την προηγούμενη τριετία. Για τον Ερ. Αστέρα τα είπαμε πιο πάνω.

Στα ημιτελικά η ΑΕΚ τα βρήκε σκούρα απέναντι στην αχτύπητη Γιουβέντους του Τραπατόνι με τους 11 διεθνείς: Τζοφ, Τζεντίλε, Σιρέα, Μπενέτι, Ταρντέλι, Καούζιο, Μπονισένια, Μπέτεγκα κλπ. Αν και ισοφάρισε 1-1 στο Τορίνο, στο β΄ ημίχρονο υπέκυψε με 1-4. Στη ρεβάνς δεν κατάφερε να σκοράρει. Δέχτηκε κι ένα γκολ προς το τέλος, οπότε έσβησαν οι οποίες ελπίδες είχαν καλλιεργηθεί για την πρόκριση. Τα δυο ματς του ημιτελικού:

6.4.1977, Κομουνάλε Τορίνο: Γιουβέντους-ΑΕΚ 4-1 (1-1). Cuccureddu 18΄, Bettega 59΄, 83΄ Causio 67΄ - Λάζαρος Παπαδόπουλος 31΄.

20.4.1977, Ν. Φιλαδέφλεια: ΑΕΚ-Γιουβέντους 0-1 (0-1). Bettega 84΄.

 

Οι αρχηγοί Κυράστας (ΠΑΟ) και Phil Neal (Liverpool)

1984-85, Κ. Πρωταθλητριών: Παναθηναϊκός

Η προσδοκία των οπαδών του ΠΑΟ για επανάληψη της μεγάλης πορείας του 1970-71 προέκυψε από τον α΄ γύρο, όταν απέκλεισε την πρωταθλήτρια Ολλανδίας, τη σπουδαία Φέγενοορντ (0-0, 2-1). Στη συνέχεια τον δυσκόλεψαν οι σκληροτράχηλοι Βορειο-Ιρλανδοί της Λίνφιλντ (2-1, 3-3) αλλά μετά από τον αποκλεισμό της κατόχου του Κυπέλλου ΟΥΕΦΑ Γκέτεμποργκ (1-0, 2-2), το σύνθημα «Βρυξέλες, Βρυξέλες έρχονται οι Βαζέλες» δόνησε κάθε πράσινο οπαδό. Ο, μοιραίος όπως εξελίχθηκε, τελικός θα γινόταν στο στάδιο Χέιζελ των Βρυξελών.

Στον ημιτελικό η κλήρωση έστειλε τον ΠΑΟ στα δόντια της παντοδύναμης τότε Λίβερπουλ. Η επιστροφή στην πόλη, όπου είχε ταπεινώσει την Έβερτον το 1971, δεν συνδυάστηκε με ευτυχές αποτέλεσμα. Οι πράσινοι μπήκαν στο Άνφιλντ με ενθουσιασμό και άγνοια κινδύνου αλλά έμειναν με ένα διαχρονικό παράπονο, όταν ο Ολλανδός διαιτητής ακύρωσε άδικα ένα γκολ του Ρότσα στο 12΄ που για λίγο πάγωσε το “Kop”, πριν ακόμα προηγηθούν οι κόκκινοι με τον Γουόρκ. Δυο ακόμα γκολ στο ξεκίνημα του β΄ ημιχρόνου, από τον Ίαν Ρας, προσγείωσαν απότομα την ομάδα του Γκμοχ. Οι ελάχιστες ελπίδες για έναν ακόμα τελικό μηδενίστηκαν, όταν δέχτηκαν και τέταρτο γκολ στο 85΄. Η ρεβάνς στο ΟΑΚΑ είχε τυπικό χαρακτήρα. Έγινε ένα χαλαρό ματς που κρίθηκε από ένα γκολ του Λόρενσον. Τα δυο ματς του ημιτελικού:

10.4.1985, Άνφιλντ: Λίβερπουλ-Παναθηναϊκός 4-0 (1-0). Wark 35΄, Rush 48΄, 49΄, Beglin 85΄.

24.4.1985, ΟΑΚΑ: Παναθηναϊκός-Λίβερπουλ 0-1 (0-0). Lawrenson 60΄.

 

Ο Βαζέχα σκοράρει στο ιστορικό 1-0 επί του Άγιαξ

1995-96, Champions League: Παναθηναϊκός

Μια δεκαετία μετά από τη μεγάλη πορεία του 1984-85 ο Παναθηναϊκός πλησίασε όσο ποτέ άλλοτε σε έναν τελικό. Είχε ανατείλει πλέον η εποχή του Champions League αλλά όχι η παγκοσμιοποίηση των ρόστερ, η οποία, όταν αργότερα ξεκίνησε, δημιούργησε συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού ανάμεσα στις ομάδες των πλούσιων πρωταθλημάτων και τις υπόλοιπες από τις μικρομεσαίες λίγκες. Αυτό που σήμερα μοιάζει βουνό, δηλαδή μια ελληνική ομάδα να μπει στους ομίλους του Champions League αλλά και να προχωρήσει πέρα από αυτούς, το πέτυχε τότε ο ΠΑΟ. Υπό την καθοδήγηση του Χουάν Ραμόν Ρότσα έγινε η πρώτη και η μοναδική ως τώρα ομάδα που έφτασε ως τα ημιτελικά της πιο απαιτητικής ευρωπαϊκής διοργάνωσης. Οπότε μπορεί να θεωρηθεί ως η μέγιστη ευρωπαϊκή διάκριση ελληνικής ομάδας.

Την επιτυχία αυτή πλησίασαν μόνο δυο ακόμα ομάδες που έφτασαν ως τα προημιτελικά του Champions League: α) το 1998-99 ο Ολυμπιακός του Μπάγιεβιτς, που αποκλείστηκε από τη Γιουβέντους του Αντσελότι με γκολ που δέχτηκε μόλις στο 85΄ της ρεβάνς (τα σκορ: 1-2, 1-1) και β) το 2001-02 ξανά ο ΠΑΟ, με προπονητή τον Μαρκαριάν, που αποκλείστηκε από την Μπαρτσελόνα των Ριβάλντο, Τζιοβάνι κλπ, αν και προηγήθηκε στο β΄ ματς εκτός έδρας (τα σκορ: 1-0, 1-3).

Στην πορεία του 1995-96 ο ΠΑΟ αντιμετώπισε μικρομεσαίες ομάδες αλλά ήταν πολύ ανταγωνιστικός. Πέρασε δύσκολα στους ομίλους αποκλείοντας την κροατική Χάιντουκ με το εκτός έδρας γκολ: 0-0, 1-1. Μετά πήρε φόρα και τερμάτισε άνετα πρώτος στον όμιλο, με αντιπάλους τη Ναντ (3-1, 0-0 εκτός), την Πόρτο (1-0 εκτός, 0-0) και την Άαλμποργκ (1-2, 2-0). Οι Δανοί είχαν πάρει τη θέση της Ντιναμό Κιέβου, όταν οι Ουκρανοί πιάστηκαν στα πράσα να δωροδοκούν τον διαιτητή του εναρκτήριου ματς με τον Παναθηναϊκό στο Κίεβο, στο οποίο είχαν νικήσει με 1-0. Η πρωτιά στον όμιλο έφερε έναν προσιτό αντίπαλο για το τριφύλλι στα προημιτελικά, την πολωνική Λέγκια, την οποία πέρασε «αβρόχοις ποσί»: 0-0, 3-0.

Στους ημιτελικούς βρήκε τον φιλόδοξο Άγιαξ του Βαν Χάαλ αλλά η ομάδα του Ρότσα δεν πτοήθηκε. Σε ένα εκπληκτικό ματς στο Άμστερνταμ, κράτησε μακριά από την εστία τους Ολλανδούς και σε μια εκπληκτική αντεπίθεση, το «τρένο» Γιώργος Δώνης τροφοδότησε τον Βαζέχα που έγραψε το 1-0 στο 87΄. Ήταν ίσως η πιο σπουδαία εκτός έδρας νίκη του ΠΑΟ.

Οι ελπίδες για ένα νέο «Γουέμπλεϊ», και μάλιστα έχοντας αποκλείσει τον Άγιαξ σε μια άτυπη ρεβάνς μετά από 25 χρόνια, ήταν πια ορατές. Επικράτησε πανηγυρικό κλίμα, με εκπομπές και συνεντεύξεις της ομάδας του ’71, η οποία κλήθηκε να παρακολουθήσει σύσσωμη τη ρεβάνς, αλλά… οι παίκτες του Αίαντα δεν είχαν πει την τελευταία τους λέξη. Νωρίς, νωρίς, μόλις στο 4΄ ο Λίτμανεν ισοφάρισε το σκορ του πρώτου αγώνα παγώνοντας τους 75.000 θεατές που είχαν κατακλύσει το Ολυμπιακό Στάδιο. Ο αγώνας φαινόταν να οδηγείται στην παράταση αλλά ο Λίτμανεν είχε άλλη άποψη. Στο 77΄ έκανε το 0-2 τελειώνοντας την υπόθεση πρόκριση, δεδομένου πως μετρούσαν τα εκτός έδρας γκολ. Ένα τρίτο γκολ στο 86΄, επισφράγισε τον αποκλεισμό των πρασίνων. Παρά τον αποκλεισμό, η χαρά που πήραν από τη νίκη στο Άμστερνταμ με το γκολ του Βαζέχα, έμεινε ανεξίτηλη στη μνήμη κι ακόμα συζητιέται στις πράσινες ποδοσφαιρο-παρέες. Τα δύο ματς του ημιτελικού:

3.4.1996, Ολυμπιακό Στάδιο Άμστερνταμ: Άγιαξ-Παναθηναϊκός 0-1 (0-0). Βαζέχα 87΄.

17.4.1996, ΟΑΚΑ: Παναθηναϊκός-Άγιαξ 0-3 (0-1). Litmanen 4΄, 77΄, Wooter 86΄.

 

Ο Ελ Κααμπί πανηγυρίζει ένα από τα πέντε γκολ που πέτυχε επί της Άστον Βίλα

 

2023-24, Conference League: Ολυμπιακός

Και φτάνουμε στην φετινή επιτυχία του Ολυμπιακού, η οποία έχει βασικές διαφορές σε σχέση με όλες τις προηγούμενες.

Είναι η πρώτη έπειτα από τη διεθνοποίηση των ρόστερ. Η πειραϊκή ομάδα έχει στη σύνθεσή της παίκτες από Ισπανία, Πορτογαλία, Μαυροβούνιο, Βραζιλία, Αργεντινή, Αγγλία, Γαλλία, Κροατία, Μαρόκο, Αγκόλα, Πράσινο Ακρωτήρι και μερικούς Έλληνες, από τους οποίους μόνο τρεις-τέσσερις ξεκινούν ως βασικοί. Σε αντίθεση με όλες τις προηγούμενες που οι ομάδες είχαν από κανέναν ξένο (ο ΠΑΟ το 1971) μέχρι τρεις (ο ΠΑΟ το 1996).

Ξεκίνησε από άλλη διοργάνωση, το Europa League, από την οποία υποβιβάστηκε στο Conference League, όπου αγωνίστηκε από τον Φλεβάρη και εξής. Με άλλα λόγια την αποτυχία στο α΄ μισό της σεζόν στο E.L. διαδέχθηκε μια νικηφόρα πορεία στο β΄ μισό στο Conference.

Είναι η πρώτη παρουσία ελληνικής ομάδας σε τελικό μετά από 53 χρόνια, γεγονός σημαντικό από μόνο του. Αν κατακτήσει το τρόπαιο, θα είναι η μόνη ομάδα από το ελληνικό πρωτάθλημα που θα το έχει καταφέρει.

Για να φτάσει ως εδώ χρειάστηκε να δώσει 18 ματς, ίσως τα περισσότερα από κάθε άλλη ελληνική ομάδα σε μια σεζόν, με τρεις διαφορετικούς προπονητές. Τα δέκα ήταν για το E.L.: στους προκριματικούς γύρους με Γκενκ (1-0, 1-1), Τσουκαρίτσκι (3-1, 3-0) και στον όμιλο με Γουέστ Χαμ (2-1, 0-1), Φράιμπουργκ (2-3, 0-5), Μπάτσκα Τόπολα (2-2, 5-2), με τεχνικούς τον Ισπανό Diego Martínez ως το Δεκέμβρη και τον Πορτογάλο Carlos Carvalhal ως τον Φλεβάρη.

Τα υπόλοιπα οκτώ ήταν στο Conference, στο οποίο ξεκίνησε από τη φάση των νοκ-άουτ. Απέκλεισε κατά σειρά: Φερεντσβάρος 1-0, 1-0, Μακάμπι Τ. Αβίβ 1-4, 6-1 (παράταση), Φενέρμπαξε 3-2, 0-1 (3-2 πέν.) και Άστον Βίλα 4-2, 2-0. Κάποιες προκρίσεις ήταν εντυπωσιακές, όπως η απίθανη εκτός έδρας ανατροπή του 1-4 από την Μακάμπι και η πρόκριση επί της Φενέρ στα πέναλτι στην Πόλη.

Στα ημιτελικά κληρώθηκε με τη φιλόδοξη Άστον Βίλα του Ουνάι Έμερι, ανερχόμενη δύναμη στην Αγγλία, που είχε εξασφαλίσει θέση στο Champions League της επόμενης σεζόν. Αντικειμενικά ήταν το φαβορί. Αλλά οι ερυθρόλευκοι του Βάσκου Jose Luis Mendilibar ανέτρεψαν τα προγνωστικά πετυχαίνοντας δύο εντυπωσιακές νίκες με πρωταγωνιστή τον Μαροκινό Αγιούμπ Ελ Κααμπί που πέτυχε συνολικά πέντε γκολ στα δύο ματς του ημιτελικού:

2.5.2024, Βίλα Παρκ Μπέρμιγχαμ: Άστον Βίλα-Ολυμπιακός 2-4 (1-2). Watkins 45+1΄, Diaby 52΄ - El Kaabi 16΄, 29΄, 56΄ (πέν.), Hezze 67΄.

9.5.2024, Στάδιο Γ. Καραϊσκάκης: Ολυμπιακός-Άστον Βίλα 2-0 (2-0). El Kaabi 10΄, 18΄.

 

Τζολάκης, Φορτούνης, Μασούρας, Ρέτσος. Οι 4 από τους 9 Έλληνες της 23άδας του Ολυμπιακού στον τελικό.

 

Έλληνες σε ευρωπαϊκούς τελικούς

 Για πολλά χρόνια οι έντεκα ποδοσφαιριστές του Παναθηναϊκού που έπαιξαν το 1971 στο Γουέμπλεϊ, ήταν οι μόνοι Έλληνες που είχαν αγωνιστεί σε τελικό ευρωπαϊκής διασυλλογικής οργάνωσης. Μόλις το 2004 στη μικρή αυτή λίστα προστέθηκε ο Άκης Ζήκος με τη Μονακό κι αργότερα οι: Σεϊταρίδης (2004 με Πόρτο), Τζιόλης (2009 με Βέρντερ), Μήτρογλου (2018 με Μαρσέιγ), Παπασταθόπουλος (2019 με Άρσεναλ), ανεβάζοντας σε 16 τον αριθμό των Ελλήνων φιναλίστ ή σε 21, αν προσμετρήσουμε και όσους παίκτες του ΠΑΟ έπαιξαν το 1971 στον τελικό του Διηπειρωτικού. Τους είχα καταγράψει παλιότερα στο άρθρο «Έλληνες και ομογενείς σε διεθνείς τελικούς».

Στην παραπάνω βραχεία λίστα, φέτος έχουν την ευκαιρία να προστεθούν κάποιοι από τους εννιά Έλληνες που συμπεριλήφθηκαν στην αποστολή της πειραϊκής ομάδας. Είναι οι: Κ. Τζολάκης ή Αλ. Πασχαλάκης (τρίτος γκολκίπερ ο Θάνος Παπαδούδης), Κ. Φορτούνης, Γ. Μασούρας, Παν. Ρέτσος, Ανδρέας Ντόι, Σωτ. Αλεξανδρόπουλος, Τόλης Αποστολόπουλος, εφόσον φυσικά επιλεγούν από τον Μεντιλίμπαρ να αγωνιστούν. 

Είθε να καταφέρουν να σηκώσουν το ευρωπαϊκό τρόπαιο, κάτι που κανείς από τους 16 προηγούμενους δεν κατάφερε (ο Σεϊταρίδης κατέκτησε διεθνές κύπελλο με την Πόρτο, αλλά το Διηπειρωτικό όχι ευρωπαϊκό). Επίσης, αν κάποιος παίκτης του Θρύλου σκοράρει, θα γίνει ο πρώτος Έλληνας που πετυχαίνει γκολ σε ευρωπαϊκό τελικό και ο δεύτερος σε διεθνή τελικό, μετά τον Φυλακούρη που σκόραρε το 1971 στο Διηπειρωτικό.

Τέλος, επισημαίνουμε πως είναι ο 8ος ευρωπαϊκός τελικός που διεξάγεται στην Ελλάδα, ο πρώτος στο γήπεδο Ν. Φιλαδέλφειας.

Θ. Μπελίτσος, 28.5.2024