Όταν η Ελλάδα σάρωσε με 4-1 την… “Aγγλία”

 

Εθνική προολυμπιακή ομάδα 1964. Όρθιοι: Μυταριώτης, Λιάρος, Χρηστίδης, Ν. Σιδέρης, Μαυρίδης, Σούρπης, Πασχάλης, Καμπουρλάζος. Κάτω: Τ. Βασιλείου, Σκόρδας, Σκευοφύλακας, Παπαϊωάννου, Τσοκαταρίδης, Πομώνης, Τακτικός. Λείπει ο Αρ. Παπάζογλου. [Αθλ. Ηχώ, 8.4.1964]

 

Τέτοιες μέρες πριν από 61 χρόνια, και συγκεκριμένα την Τετάρτη 8 Απριλίου 1964, οι Έλληνες, ποδοσφαιρόφιλοι και μη, βίωσαν ένα απίστευτο ντελίριο, όταν η Εθνική ομάδα πέτυχε στο Στάδιο Καραϊσκάκη μια θριαμβευτική νίκη-πρόκριση που έμεινε στην ιστορία. «Η ΕΛΛΑΣ ΜΕ 4-1 ΣΑΡΩΣΕ ΤΗΝ ΑΓΓΛΙΑ» πανηγύριζε με έναν πηχυαίο πρωτοσέλιδο τίτλο η εφ. Αθλητική Ηχώ. Με τη νίκη αυτή η εθνική ομάδα είχε ανατρέψει την ήττα με 1-2 που είχε υποστεί στο Λονδίνο και είχε περάσει στον επόμενο γύρο του προολυμπιακού τουρνουά. Η νίκη και η πρόκριση ήταν όντως σπουδαίες, μόνο που αντίπαλος δεν ήταν η Αγγλία αλλά η Μεγάλη Βρετανία, την οποία συγκροτούσαν μια μικτή ομάδα ερασιτεχνών από τις τέσσερις βρετανικές ομοσπονδίες: Αγγλίας, Σκοτίας, Ουαλίας, Β. Ιρλανδίας. Αλλά ας τα πάρουμε από την αρχή.

Αθλ. Ηχώ, 9.4.1964

 

Κάποτε στην Α' Εθνική (Κυριακή, 1η Απριλίου 1979)

Εφημερίδα 'Μακεδονία' (φύλλο Τρίτης 3.4.1979)

Το 20ο πρωτάθλημα της Α' Εθνικής στο κρισιμότερο σημείο του - τρεις "μνηστήρες" για τον τίτλο - τέσσερις παλεύουν για μία θέση στην -επόμενη- επαγγελματική διοργάνωση.

 (Γράφει ο Νίκος Δ. - Θ. Νικολαΐδης)

Πριν από 46 ολόκληρα χρόνια, την Κυριακή 1η Απριλίου του 1979 και μετά τους αγώνες της 26ης ημέρας το τελευταίο ημί-επαγγελματικό πρωτάθλημα (που ουσιαστικά ήταν ακόμη ερασιτεχνικό για τους περισσότερους συλλόγους...) της Α' Εθνικής κατηγορίας βρισκόταν σε σημείο καμπής. Ενώ απέμεναν οκτώ αγωνιστικές για τη λήξη της σεζόν, αρκετές ομάδες ανταγωνίζονταν σκληρά είτε για τον τίτλο (που τον διεκδικούσαν επί ίσοις όροις ο Ολυμπιακός Πειραιώς, ο Άρης Θεσσαλονίκης και η Α.Ε.Κ.) είτε για μία θέση στην κατηγορία. 

Οι Ανδριανόπουλοι του Ολυμπιακού

Με αφορμή την συμπλήρωση ενός αιώνα από την ίδρυση του Ολυμπιακού Συνδέσμου Φιλάθλων Πειραιώς, όπως είναι ο πλήρης τίτλος της ομάδας του μεγάλου λιμανιού, σκέφτηκα να κάνω ένα αφιέρωμα στην θρυλική επιθετική πεντάδα των αδελφών Ανδριανόπουλων που υπήρξαν οι ιδρυτές και οι βασικοί συντελεστές στην καθιέρωση της ομάδας. Με την αγωνιστική και μετέπειτα με τη διοικητική τους συνεισφορά, έχτισαν τα θεμέλια πάνω στα οποία στηρίχτηκε ώστε να εξελιχθεί σε μία από τις δημοφιλέστερες της Ελλάδας.

Τα οκτώ αδέρφια Γιάννης, Γιώργος, Αριστείδης, Ντίνος, Βασίλης, Λεωνίδας, Στέλιος και Σταύρος γεννήθηκαν και μεγάλωσαν στον Πειραιά. Ο πατέρας τους, ο μπάρμπα-Αντρέας, με καταγωγή από την Τρίπολη, ήταν έμπορος αποικιακών ειδών. Η μητέρα τους, η Ελένη Κομνηνού, ήταν από το Ναύπλιο. Πάτερ φαμίλιας παλαιών αρχών κι επηρεασμένος κι από την αρνητική προδιάθεση για το ποδόσφαιρο των καθηγητών του ιδιωτικού σχολείου «Σταυριανού» που έστελνε τα παιδιά του, ο πατέρας τα κυνηγούσε, όταν πήγαιναν για μπάλα στην πλατεία Αλεξάνδρας, την οδό 2ας Μεραρχίας και σε άλλες γειτονιές, τις Κυριακές μετά από τον υποχρεωτικό εκκλησιασμό. Ένας ακόμα λόγος δυσφορίας, ήταν οι φθορές στα παπούτσια και τα πολιτικά ρούχα με τα οποία έπαιζαν, καθώς δεν έβρισκαν αθλητικό εξοπλισμό. Ώσπου φτάσανε στα αυτιά του τα εγκωμιαστικά κοινωνικά σχόλια που λέγονταν για τα παιδιά του κι άλλαξε τελείως διάθεση.

Αλλά κι αργότερα, όταν πια έπαιζαν στον Ολυμπιακό, δυσφορούσε αν έλειπαν από το κυριακάτικο οικογενειακό τραπέζι. Όπως αφηγείται ο Λεωνίδας [εφ. Τα Νέα, 5.3.2011]:

«Ένα Πάσχα η πεντάδα απουσίασε για αγώνα του Ολυμπιακού στην επαρχία. Όταν επιστρέψαμε στο σπίτι, ο πατέρας µου έκανε να µας μιλήσει έναν μήνα γιατί θεωρούσε ότι τα καλά παιδιά όφειλαν να περάσουν μαζί µε την οικογένειά τους το Πάσχα».

Αλέκος Αλεξιάδης: το χρυσό κεφάλι του Άρεως

Αλέκος Αλεξιάδης (1945-2025)

Σπουδαίος φορ, για πολλούς ο κορυφαίος παίκτης του Άρεως των δεκαετιών ’60 και ‘70 κι ένας από τους κορυφαίους στην ιστορία του συλλόγου. Υπήρξε χαρισματικός σκόρερ και εξαιρετικός κεφαλοσφαιριστής με 38 γκολ-κεφαλιές. Πέτυχε 134 γκολ στις 15 σεζόν (1962-1977) που έπαιξε στην Α΄ Εθνική, χωρίς να υπολογίσουμε τα γκολ στα ματς του κυπέλλου, των ευρωπαϊκών διοργανώσεων και του Βαλκανικού κυπέλλου. Οκτώ φορές σκόραρε πάνω από δέκα γκολ ανά σεζόν. Παραμένει μέχρι σήμερα ο δεύτερος σκόρερ στην ιστορία του Άρεως με 129 γκολ.

Υπήρξε μέλος της μεγάλης ομάδας που είχε δημιουργήσει ο σπουδαίος Γιουγκοσλάβος κόουτς Μίλοβαν Τσίριτς (1918-1986) στα τέλη της δεκαετίας ’60. Είχε συμπαίκτες τους: Νίκο Χρηστίδη, Θεόδωρο Πάλλα, Κώστα Παπαϊωάννου (1945-2024), Άγγελο Σπυρίδωνα, Χρήστο Ναλπάντη, Μανώλη Κεραμιδά, Τάκη Λουκανίδη (1937-2018), Βαγγέλη Συρόπουλο (1944-2002) κι αργότερα τους Γιώργο Φοιρό, Κώστα Δράμπη, Γιάννη Βένο, Νίκο Κασάπη, οι περισσότεροι εκ των οποίων, όπως κι αυτός, κατάφεραν να φορέσουν τη φανέλα με το εθνόσημο, έστω για λίγες φορές, μιας και προτεραιότητα για τους εκλέκτορες είχαν οι παίκτες των συλλόγων της πρωτεύουσας. Αν και ο ίδιος απαντούσε πως την εποχή του υπήρχαν μεγάλοι παίκτες σε όλες τις ομάδες, όπως ο Σιδέρης, ο Δέδες, ο Μ. Παπαϊωάννου και δεν ήταν εύκολο να παίξει κάποιος στην Εθνική.

Με τον Άρη κατέκτησε το Κύπελλο Ελλάδος το 1970, επικρατώντας του ΠΑΟΚ με 1-0 στον τελικό που έγινε στο Καυτανζόγλειο και το επόμενο έτος το Κύπελλο Μεγάλης Ελλάδος, επικρατώντας στον διπλό τελικό επί του Πεζοπορικού Λάρνακας (1-0 και 2-2).

Κάποτε, στη Β’ Εθνική!

Μία αναδρομή στα «πέτρινα χρόνια» της θρυλικής κατηγορίας.

(Επιμέλεια - παρουσίαση: Νίκος Δ. – Θ. Νικολαΐδης)

Η ελληνική Β’ Εθνική, όπως τουλάχιστον τη μάθαμε και τη ζήσαμε εμείς οι παλαιότεροι ποδοσφαιρόφιλοι, ήταν κάποτε -κατά την προσωπική μου εκτίμηση- το πιο συγκλονιστικό πρωτάθλημα της χώρας μας, περισσότερο ακόμη κι από την Α’ Εθνική. Τη δεκαετία μάλιστα του ’80, όταν είχε ήδη καθιερωθεί ο επαγγελματισμός (μόνο στην μεγάλη κατηγορία) υπήρχε ένα ιδιαίτερο κλίμα σε αυτήν, το οποίο τονιζόταν με έμφαση τόσο από τα «ξερά» της γήπεδα, όσο και από τις φανατικές εκδηλώσεις των οπαδών στις εξέδρες. Σε αντίθεση με τη «βιτρίνα» της Α’ Εθνικής (που και αυτή, ασφαλώς είχε τα αδύνατα σημεία της…) στο δεύτερο τη τάξει πρωτάθλημά μας σημειώνονταν πολλά απρόοπτα γεγονότα, όπως μεγάλης έκτασης επεισόδια, σοβαροί τραυματισμοί παικτών, πολλές απόπειρες δωροδοκίας, τιμωρίες – αποκλεισμοί γηπέδων αλλά και διάφορες επιμέρους αυθαιρεσίες των εκάστοτε παραγόντων, που κρατούσαν –είναι αλήθεια- το ενδιαφέρον των φιλάθλων αμείωτο, μέχρι και την τελευταία αγωνιστική. Αυτό ήταν εν ολίγοις το αλησμόνητο σκηνικό που επικρατούσε σε εκείνο το «west side story» του ποδοσφαίρου μας, που κακά τα ψέματα, είχε τη δική του ξεχωριστή γοητεία.  Ας κάνουμε μία νοσταλγική, λοιπόν βουτιά, σε αυτή την αξέχαστη εποχή!

Θρήνος στο ελληνικό ποδόσφαιρο: "Έφυγαν" μαζί οι Ανδρέας Σταματιάδης και Μίμης Δομάζος!

 

(Του Νίκου Δ. - Θ. Νικολαΐδη)

Μέσα σε 24 ώρες το ελληνικό ποδόσφαιρο έχασε δύο από τις μεγαλύτερες "σημαίες" του και έτσι έγινε πιο φτωχό, καθώς ο Γενάρης μας στέρησε για πάντα τον Ανδρέα Σταματιάδη της Α.Ε.Κ. και το Μίμη Δομάζο του Παναθηναϊκού. Στις 23 του μήνα και μετά από σύντομη νοσηλεία απεβίωσε ο εμβληματικός πρώην αρχηγός της "Ένωσης" σε ηλικία 89 ετών και μία μέρα μετά, ακριβώς στα 83 του χρόνια, τον ακολούθησε αναπάντεχα στην αιωνιότητα ο "στρατηγός" και θρύλος ολόκληρης της ποδοσφαιρικής Ελλάδας Μίμης Δομάζος. Να θυμίσουμε εδώ ότι το 2025 ξεκίνησε με τους χειρότερους οιωνούς, αφού την πρωτοχρονιά έφυγε από τη ζωή και ο παλαίμαχος ποδοσφαιριστής της Καλαμάτας Γιώργος Μπιστικέας (84 ετών). 

Hugo "el Cholo" Sotil (1949-2024)

  

Στις 30 Δεκέμβρη 2024 πέρασε στην αντίπερα όχθη της ύπαρξης μια θρυλική μορφή του νοτιοαμερικάνικου ποδοσφαίρου, ο Περουβιανός Hugo Sotil, γνωστός κι ως el Cholo, παρατσούκλι που προέκυψε όταν το 1972 ενσάρκωσε ως ηθοποιός στην ταινία "Cholo", έναν ποδοσφαιριστή με αυτό το όνομα.

  Γεννήθηκε το 1949 στην πόλη Ica του Νότιου Περού, 320 χλμ από τη Λίμα. Παιδί μιας πολύ φτωχής οικογένειας αγάπησε την μπάλα παίζοντας στις αλάνες ξυπόλητος για να μην καταστρέψει το μοναδικό ζευγάρι παπούτσια που είχε. Όταν στην εφηβεία μετανάστευσε με τους γονείς του στη Λίμα, τον εντόπισαν οι ιθύνοντες της Deportivo Municipal, στην οποία εντάχθηκε το 1968, καθιερώθηκε γρήγορα, την ανέβασε αμέσως στην πρώτη κατηγορία, όπου πρωταγωνίστησε την επόμενη πενταετία.

Χρήστος Χατζησκουλίδης (1952 - 2010)

 

Σήμερα 19 Ιανουαρίου συμπληρώνονται ακριβώς 15 έτη από τον πρόωρο θάνατο του σπουδαίου Έλληνα κεντρικού επιθετικού Χρήστου Χατζησκουλίδη, που έφυγε από τη ζωή στα 57 του χρόνια στις 19.1.2010 ύστερα από επιπλοκές μίας νόσου που τον ταλαιπώρησε τα τελευταία χρόνια της ζωής του. 

Ο ψηλόλιγνος νεαρός από του Ρέντη και το προσωνύμιο "μαύρο διαμάντι"

Ο αξέχαστος Χρήστος ήρθε στον κόσμο στις 3 Δεκεμβρίου του 1952 και από πολύ μικρός αγάπησε φανατικά το ποδόσφαιρο. Με μία κορμοστασιά που δεν περνούσε απαρατήρητη, με όρεξη και μεράκι για το τόπι, γρήγορα η φήμη του ξεπέρασε τα στενά όρια της γειτονιά του και σε ηλικία 19 ετών, υπέγραψε το πρώτο του επαγγελματικό συμβόλαιο συνεργασία με τον ιστορικό Ατρόμητο Καμινίων (1972). Στα επόμενα πέντε χρόνια έγινε ο φόβος και ο τρόμος των αντιπάλων αμυντικών σκοράροντας ακατάπαυστα στο δύσκολο πρωτάθλημα του Νότιου ομίλου της τότε Β' Εθνικής κατηγορίας. Η εκτελεστική του ικανότητα τόσο με τη μπάλα στα πόδια ή με τις τρομερές κεφαλιές του αλλά και το μελαψό δέρμα του γυμνασμένου του κορμιού, γρήγορα του χάρισαν το παρατσούκλι "μαύρο διαμάντι"! Ο "ψηλός" (με μπόι τουλάχιστον 1,90 μ.) έδειχνε αποφασισμένος για το μεγάλο άλμα, κάτι που ήρθε τον Ιούλιο του 1977 όταν μετεγγράφηκε στο "νεοφώτιστο" τότε, στην Α'  Εθνική, Αιγάλεω.

Denis Law (24.2.1940 - 17.1.2025)

 

Το βρετανικό αλλά και το παγκόσμιο ποδόσφαιρο είναι πιο φτωχό από εχθές, λόγω του θανάτου του εμβληματικού, πρώην διεθνή Σκωτσέζου κεντρικού επιθετικού Ντένις Λώου (Denis Law) που έφυγε από τη ζωή τρεις εβδομάδες πριν τα 85^α του γενέθλια. Ένας από τους ήρωες της θρυλικής Manchester United που κατέκτησαν το πρώτο στα χρονικά από βρετανικό σύλλογο, Κύπελλο Ευρώπης (1968) ο Λώου μνημονεύεται ως κορυφαίος σέντερ-φορ, παίκτης που η καριέρα του ξεκίνησε το 1956 με τα χρώματα της Huddersfield Town και τερματίστηκε  το 1974 με τη φανέλα της Manchester City.

Οι μετεγγραφές του τρεις φορές «έσπασαν» ρεκόρ μετακίνησης για Βρετανό ποδοσφαιριστή, συμπεριλαμβανομένης της μετακίνησής του το 1961 στο Καμπιονάτο για λογαριασμό της  Ιταλικής Torino. Έπαιξε επί 11 συνεχόμενα χρόνια (1962-1973) στους «μπέμπηδες» του Old Trafford όπου αναδείχτηκε 3^ος σκόρερ στην ιστορία του συλλόγου με 237 γκολ σε 404 εμφανίσεις, πίσω από το Wayne Rooney και το Bobby Charlton. Είναι ο ποδοσφαιριστής που έχει σημειώσει τα περισσότερα τέρματα της ομάδας σε μία σεζόν (46).

50 χρόνια από το θάνατο του Κώστα Βελλιάδη (1922 - 1975)

 

Εφ, 'Μακεδονία', φύλλο 15.1.1975
Πηγή: Εθνική Βιβλιοθήκη

Στις 14 Ιανουαρίου του 1975 ένα τροχαίο δυστύχημα που σημειώθηκε στη Θεσσαλονίκη στέρησε από το ελληνικό ποδόσφαιρο το βετεράνο, πρώην διεθνή εμβληματικό τερματοφύλακα του Άρη Θεσσαλονίκης και πατέρα τριών παιδιών, Κώστα Βελλιάδη, που εκείνη τη σημαδιακή ημέρα έφυγε βίαια από τη ζωή σε ηλικία μόλις 52 ετών. Ο θανών τότε εργαζόταν ως μόνιμος υπάλληλος της Δ.Ε.Η., ενώ παράλληλα ασχολούνταν με την προπονητική.

Τα πρώτα χρόνια.

Ο Βελλιάδης γεννήθηκε στη συμπρωτεύουσα, στις 20 Αυγούστου του 1922 και από μικρός έδειξε την έφεσή του προς στον αθλητισμό. Σε ηλικία 15 ετών γράφτηκε στον τοπικό Ολυμπιακό και έναν χρόνο αργότερα (1938) μεταπήδησε στα "τσικό" του Άρη, του οποίου πάντα ήταν φανατικός φίλος. Αρχικά και λόγω των πλούσιων σωματικών του προσόντων, αγωνιζόταν σαν κεντρικός επιθετικός. Ωστόσο πολύ γρήγορα "οπισθοχώρησε" στην άμυνα, καταλαμβάνοντας μία θέση στα γκολπόστ. Από αυτή τη θέση έμελλε να γράψει τη δική του σελίδα στο ελληνικό πρωτάθλημα. 

«9 Κορυφαίοι Έλληνες Ποδοσφαιριστές»

Το εξώφυλλο του βιβλίου.

Το νέο βιβλίο του Γιώργου Πολ Παπαδάκη, από τις εκδόσεις «Δρόμων»

(Γράφει ο Νίκος Δ. – Θ. Νικολαΐδης)

Πρόσφατα κυκλοφόρησε το νέο αθλητικό-στατιστικό πόνημα του δραστήριου λογοτέχνη και συγγραφέα Γιώργου Πολ Παπαδάκη, μία σημαντική συγκριτική μελέτη που επιχειρεί να απαντήσει στο μάλλον «ακαδημαϊκό» ερώτημα σχετικά με ποιος ή ποιοι είναι οι καλύτεροι παίκτες που ανέδειξε το ελληνικό ποδόσφαιρο. Πρόκειται για το δεύτερο βιβλίο του με παρόμοιο θέμα, μετά την έκδοση του έργου «Κώστας Δαβουρλής: ο Πελέ της Ευρώπης», πριν από μερικά χρόνια.

Ο Παπαδάκης και εδώ, αποφεύγει την εύκολη λύση να καταρτίσει μία κατά τη γνώμη του ιδανική ενδεκάδα, επιλέγοντας έναν κορυφαίο για κάθε θέση, όπως ίσως οι περισσότεροι θα ανέμεναν. Αντιθέτως, περιορίζει την έρευνά του σε εννέα μόνο ποδοσφαιριστές και αυτούς όχι αυθαίρετα, αλλά με βάση ειδικά κριτήρια που επιστρατεύει εντέχνως, ώστε να στηρίξει με ασφάλεια το εγχείρημά του. 

ΠΟΔΟΣΦΥΡΙΖΟΝΤΑΣ (από το Γ. Ν. Παγιωτέλη)

 

Αθλητική Ηχώ (21.7.1985)

Η εκπληκτική Κυριακάτικη στατιστική σελίδα του αξέχαστου Γιώργου Παγιωτέλη

(Γράφει ο Νίκος Δ. - Θ. Νικολαΐδης)

Ήταν εκείνες οι Κυριακές της δεκαετίας του '80 και '90 που τρέχαμε να προμηθευτούμε από τα περίπτερα τη "χορταστική" εφημερίδα "Αθλητική Ηχώ", με πλούσια, πάντα ειδησεογραφία από σχεδόν όλα τα σπορ. Ιδιαίτερη θέση στην καρδιά μου κατείχε η σελίδα του αείμνηστου φίλου μου, δημοσιογράφου και πρωτοπόρου στατιστικού του αθλητισμού, Γιώργου Παγιωτέλη (25 Δεκεμβρίου 1935 - 18 Μαρτίου 2006) που πριν λίγες μέρες συμπληρώθηκαν 89 χρόνια από τη γέννηση του στην όμορφη Καβαλα. Η δουλειά που έκανε ήταν εκπληκτική! Πριν γράψει οτιδήποτε, πρώτα διασταύρωνε τα στοιχεία από τέσσερις διαφορετικές εφημερίδες, επικοινωνούσε τηλεφωνικά με συναδέλφους του σε όλη την ελληνική επαρχία και παρουσίαζε με εξαιρετική ακρίβεια άπειρα θέματα, ατομικού ή συλλογικού επιπέδου, με μία "φανατική" προσήλωση. Πέραν αυτού, από τις στήλες του έδινε "βήμα" ενθαρρύνοντας νέους δημοσιογράφους να δείξουν τις δικές τους εργασίες και να έχουν έτσι μία ευκαιρία να σταδιοδρομήσουν στο χώρο.