Η μυθιστορηματική ζωή του Νίκου Γιούτσου.

Ο Νίκος Γιούτσος (φώτο Intime)

«Έμπαινε Γιούτσο!» ήταν ένα θρυλικό σύνθημα που δονούσε τις εξέδρες επί 12 χρόνια!

(Γράφει ο Νίκος Δ. – Θ. Νικολαΐδης)

Ο πρόσφατος θάνατος του εμβληματικού Έλληνα πρώην διεθνή ποδοσφαιριστή Νίκου Γιούτσου (16 Απριλίου 1942 – 7 Νοεμβρίου 2023) μας «υποχρεώνει», πέραν της ειλικρινούς  θλίψης που αισθανόμαστε, όπως και τα συλλυπητήρια που απευθύνουμε προς τους οικείους του, να ανατρέξουμε στην πολυτάραχη ζωή του. Ενός παιδιού που γεννήθηκε μέσα στην πείνα της φριχτής Κατοχής, για να καταφέρει να επιβιώσει και μάλιστα να διακριθεί τόσο στον αθλητισμό, ώστε το επώνυμό του να αποτελέσει σύνθημα στα στόματα εκατομμυρίων φιλάθλων του Ολυμπιακού και όχι μόνο!

Μακροχώρι Καστοριάς

Η καταγωγή του.

Ο Νίκος Γιούτσος γεννήθηκε (ως Γιουτσόφ) στο Μακροχώρι Καστοριάς, ένα χωριό της Δυτικής Μακεδονίας όπου η πλειοψηφία των κατοίκων ήταν Σλαυόφωνοι. Ο ίδιος, έμαθε ελληνικά μετά τον ερχομό του στην Ελλάδα. Ο πατέρας του πέθανε νωρίς και η μητέρα του ξαναπαντρεύτηκε, ενώ είχε τουλάχιστον μία ακόμη μικρότερη αδελφή. Η γενέτειρά του εμφανίζει ενδιαφέρουσα ιστορία. Ως χωριό Οθωμανικής Επαρχίας (μέχρι το 1912) ονομαζόταν Κονόμλαντι, επωνυμία που διατηρήθηκε μέχρι το 1926. Το 1903 οι κάτοικοί του συμμετείχαν μαζικά στην εθνική εξέγερση του Βουλγαρικού λαού κατά των Οθωμανών («επανάσταση του Ίλιντεν») η οποία καταπνίγηκε στο αίμα, με αποτέλεσμα 26 χωριανοί να χάσουν τη ζωή τους. Μετά από τους Βαλκανικούς Πολέμους του 1912-1913 η περιοχή εντάχθηκε στην επικράτεια του ελληνικού κράτους και περίπου 70 κάτοικοι του χωριού μετανάστευσαν στη Βουλγαρία. Το φαινόμενο αυτό επαναλήφθηκε στη διάρκεια του Μεσοπόλεμου.

Εμφύλιος.

Το 1946 ξέσπασε ο αιματηρός ελληνικός εμφύλιος πόλεμος και οι κάτοικοι του Μακροχωρίου τάχθηκαν στο πλευρό των κομμουνιστών ανταρτών («Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας») που μάχονταν εναντίον του «Εθνικού Στρατού» (της επίσημης ελληνικής κυβέρνησης). Η επαρχία εντάχθηκε στην «Ελεύθερη Ελλάδα», μία ζώνη δύσβατων και ορεινών εκτάσεων κυρίως στη Βόρεια Ελλάδα, όπου η «Προσωρινή Δημοκρατική Κυβέρνηση» (ανεπίσημο κυβερνητικό όργανο των ανταρτών) ήλπιζε να εδραιώσει την κυριαρχία της μετά την αναγνώριση που περίμενε να της δοθεί απ’ τα όμορα βαλκανικά κράτη, αλλά και την Ε.Σ.Σ.Δ. Κάτι τέτοιο δεν συνέβη, ενώ στο τελευταίο έτος του πολέμου (καλοκαίρι 1948 – καλοκαίρι 1949) ο Εθνικός Στρατός πήρε την πρωτοβουλία στη σύρραξη, εξαπολύοντας αλλεπάλληλες εκκαθαριστικές επιχειρήσεις που συνοδεύονταν από ανηλεείς βομβαρδισμούς. Σε έναν από αυτούς η Βασιλική Αεροπορία χτύπησε και το Μακροχώρι, με αποτέλεσμα να βρουν το θάνατο 69 άνθρωποι.

Η απόφαση.

Έπειτα από αυτό το συμβάν η τοπική οργάνωση του Δ.Σ.Ε. σε συμφωνία με τους γονείς, έλαβε την απόφαση να φυγαδεύσει προσωρινά 219 παιδιά του χωριού στις χώρες του λεγόμενου «Ανατολικού Μπλοκ» (πολιτικούς «δορυφόρους» της Σοβιετικής Ένωσης) ώστε αυτά να διασωθούν, με την προοπτική να επιστρέψουν έπειτα από την (ενδεχόμενη) νίκη των ανταρτικών δυνάμεων. Ο Δ.Σ.Ε. ηττήθηκε, όμως, συντριπτικά τον Αύγουστο του ’49 και τα παιδιά παρέμειναν στο εξωτερικό.

Η ξενιτιά και η επάνοδος.

Ο Γιούτσος μαζί με τη μικρότερη αδελφή του βρέθηκαν στην Ουγγαρία και πιο συγκεκριμένα στο χωριό Gorogfalva («Χωριό των Ελλήνων») της επαρχίας Fejer και γράφτηκαν σε ένα «Κολέγιο» (πρότυπο Ορφανοτροφείο). Το χωριό κτίστηκε το 1950, με εθελοντική εργασία Ελλήνων πολιτικών εξόριστων. Στις 3 Απριλίου του 1952 (τέσσερις μέρες μετά την εκτέλεση του Νίκου Μπελογιάννη και τριών συντρόφων του στην Ελλάδα) το χωριό μετονομάστηκε σε Μπελογιάννης. Ο Γιουτσόφ (όπως τον αποκαλούσαν τότε) ξεκίνησε το ποδόσφαιρο σε μία τοπική, ερασιτεχνική ομάδα Ελλήνων προσφύγων, τον ‘Ολυμπο, ενώ το 1960 αποκτήθηκε από την Csepel SC, σύλλογο της Βουδαπέστης. 

Με αυτόν, ο νεαρός Γιούτσος πήρε μέρος στα πρωταθλήματα της επόμενης τετραετίας (1960-1964) έχοντας 36 επίσημες συμμετοχές και 11 γκολ. Με θαυμάσια επιθετικά προσόντα και μεγάλο ταλέντο στο σκοράρισμα, ήταν ο αγαπημένος των Ελλήνων ομογενών, ενώ η φήμη του, σύντομα, έφτασε και στη χώρα μας. Το καλοκαίρι του 1964 ήρθε στην Ελλάδα, μετά από το έντονο ενδιαφέρον του Ολυμπιακού να τον εντάξει στο δυναμικό του.

Εφημερίδα Ελευθερία (22-10-1964)

Προβλήματα...

Ο Γιούτσος πραγματοποίησε την πρώτη του εμφάνιση σε γήπεδο της Ελλάδας την Τετάρτη 21 Οκτωβρίου 1964 στο Στάδιο Γεώργιος Καραϊσκάκης του Νέου Φαλήρου, σκοράροντας ένα από τα 4 γκολ των Πειραιωτών στο φιλικό ματς που δόθηκε με αντίπαλο την ομάδα του Βύζαντα Μεγάρων (4-0). Ωστόσο η επίσημη μετακίνησή του στον Ο.Σ.Φ.Π. καθυστερούσε λόγω γραφειοκρατικών δυσχερειών και ο ίδιος άρχισε να δυσανασχετεί. Του είχαν υποσχεθεί πως θα ήταν ελεύθερος, όποτε ήθελε να γυρίσει στην Ουγγαρία, γεγονός που τον παραπλάνησε, όπως ο ίδιος δήλωσε σε συνέντευξή του. Η Ουγγρική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία κλήθηκε από τη δική μας Ε.Π.Ο. να απαντήσει εάν ο Γιούτσος είχε υπάρξει επαγγελματίας ποδοσφαιριστής ή όχι, ωστόσο η ανταπόκρισή της χρόνισε και, όταν ελήφθη, δεν ήταν σαφής. 

Ο Γιούτσος επιχείρησε να επιστρέψει αεροπορικώς στη Βουδαπέστη στις 3 Νοεμβρίου, αλλά εμποδίστηκε από παράγοντες του Ολυμπιακού που έφτασαν την τελευταία στιγμή στο αεροδρόμιο του Ελληνικού και τον έπεισαν να παραμείνει στην Ελλάδα. Τελικά, με απόφασή της, που λήφθηκε στη συνεδρίαση της 5^ης Ιανουαρίου 1965, η Ολομέλεια του Δ.Σ. της Ε.Π.Ο. πήρε την απόφαση να εγκρίνει τη μετεγγραφή του στην ομάδα του Πειραιά και να παράσχει την άδεια για την ανεμπόδιστη συμμετοχή του στους επίσημους αγώνες.

Δημ. 5-12-1964

Ντεμπούτο και καριέρα.

Η πρώτη, επίσημη εμφάνιση του Ν. Γιούτσου στο Πρωτάθλημα Ελλάδας πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 10 Ιανουαρίου 1965 στο γήπεδο της «Λεωφόρου» και στο ντέρμπι του ΟΣΦΠ με τον Π.Α.Ο, που έληξε ισόπαλο 1-1 (30' με απευθείας φάουλ Ανδρέας Παπαεμμανουήλ - 77' με πέναλτι Παύλος Γρηγοριάδης). Ο Γιούτσος σκόραρε για πρώτη φορά στην Α΄Εθνική στο γήπεδο της Τούμπας Θεσσαλονίκης την Τετάρτη 27 Ιανουαρίου 1965, όταν ο Ολυμπιακός θριάμβευσε με σκορ 4-0 επί του ΠΑΟΚ. Ο ίδιος, είχε σημειώσει με σουτ το 2-0, στην έναρξη του β΄ημιχρόνου (47΄).

Εφημερίδα Έθνος (28-1-1965)

Η αγωνιστική του συγκομιδή.

Έμεινε στο μεγάλο λιμάνι μία ολόκληρη 12ετία. Έπαιξε δέκα συνεχόμενα έτη στον Ολυμπιακό (1965-1974) και τις δύο τελευταίες του σεζόν στον συντοπίτη Εθνικό (1975-1976). Πανηγύρισε με τον Ολυμπιακό την κατάκτηση 4 Πρωταθλημάτων και ισάριθμων Κυπέλλων Ελλάδας. Αντιμετωπίστηκε με ιδιαίτερη σκληρότητα από τους αντιπάλους του, εν-μέρει λόγω της καταγωγής του, αλλά και για τη μεγάλη του ευχέρεια να τους αποφεύγει, ενώ τον προκαλούσαν με ύβρεις και χυδαίες χειρονομίες. Ουδέποτε απάντησε στις προκλήσεις. 

Εφημ. Μακεδονία (28-1-1965)

Οι «απαντήσεις» του είχαν να κάνουν με την απόδοσή του και με τα πολλά τέρματα που σημείωνε. Ξεπέρασε τις 340 επίσημες συμμετοχές (με Ολυμπιακό και Εθνικό Πειραιώς) σε Πρωτάθλημα, Κύπελλο και Ευρώπη, σκοράροντας πάνω από 100 γκολ. Στην Εθνική μας Ομάδα αγωνίσθηκε από το 1965 έως το 1970. Πήρε μέρος σε 16 αγώνες της και σκόραρε 6 φορές.

Εφ. Ελευθερία (20-1-1965)

Καθολική εκτίμηση.

Το όνομα του Νίκου Γιούτσου προφέρουν φίλαθλοι κάθε «χρωματισμού», ανεξαρτήτως δηλαδή, συλλογικής προτίμησης. Ήταν ένας αθλητής καθολικής αποδοχής, με αποτέλεσμα να είναι ο μόνος «υπηρεσιακός» προπονητής του Ολυμπιακού, που κάθισε στον «πάγκο» της ομάδας σε αγώνα ευρωπαϊκής διοργάνωσης (1994). 

Εφημερίδα Αθλητική Φωνή (17-8-1970)

Αθλητική Ηχώ (1-4-1970)

Πέραν του αγωνιστικού μέρους, υπήρξε ένας πιστός σύζυγος και ένας εργατικός οικογενειάρχης, μέχρι το τέλος της ζωής του.

Καλοκαίρι 1971

Καλό του ταξίδι.

Πηγές.

• https://left.gr/news/o-gioytsos-itan-ellinas-aytoi-poy-efygan-stis-laikes-dimokraties-itan-poly-pio-ellines
• https://www.fosonline.gr/podosfairo/article/36939/gioytsos-to-fos-me-emathe-ellinika-kai-me-efere-ston-olympiako
• https://ourbalkans.wordpress.com/tag/%CE%B3%CE%B9%CE%BF%CF%85%CF%84%CF%83%CF%8C%CF%86/