1978: Τα επετειακά ματς Ηρακλή-Παναθηναϊκού για τα 70χρονα

 

Το 1978 ο Ηρακλής και ο Παναθηναϊκός γιόρταζαν τα 70 χρόνια από την ίδρυσή τους καθώς και οι δύο έχουν ιδρυθεί το 1908, αν και τα αρχικά τους ονόματα ήταν διαφορετικά.

Ο μεν γηραιός γεννήθηκε στις 29.11.1908 από φιλάθλους πρώην μέλη του διαλυθέντος «Ομίλου Φιλομούσων Θεσσαλονίκης», αρχικά με την επωνυμία «Μακεδονικός Γυμναστικός Σύλλογος», από το 1910 ως «Οθωμανικός Ελληνικός Γυμναστικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης ‘ο Ηρακλής’» και μετά την απελευθέρωση της πόλης ως «Γ.Σ. ‘ο Ηρακλής’».

Το δε τριφύλλι ιδρύθηκε στις 2.2.1908 ως «Ποδοσφαιρικός Όμιλος Αθηνών», με χρώματα ερυθρόλευκα(!), από πρώην ποδοσφαιριστές του Πανελληνίου Γ.Σ. με αρχηγό τον Γιώργο Καλαφάτη και κάποιους του Εθνικού Γ.Σ. Το 1910 ο Καλαφάτης και οι προερχόμενοι από τον Π.Γ.Σ., που ήταν η πλειονότητα των παικτών, αποχώρησαν και ίδρυσαν τον «Πανελλήνιο Ποδοσφαιρικό Όμιλο», ο οποίος αργότερα θεωρήθηκε ως η συνέχεια του Π.Ο.Α. καθώς ο τελευταίος διαλύθηκε στη διάρκεια των πολεμικών και εθνικών περιπετειών που ακολούθησαν. Το 1920 ο Π.Π.Ο., που είχε πλέον πράσινα-λευκά χρώματα και σήμα το τριφύλλι, μετονομάστηκε σε «Πανελλήνιο Ποδοσφαιρικό & Αγωνιστικό Όμιλο» και το 1922 απέκτησε οριστικά την επωνυμία «Παναθηναϊκός Αθλητικός Όμιλος».

Καθώς τα δυο σωματεία έχουν κοινό γενέθλιο έτος, το 1978 συμφώνησαν στις αθλητικές εκδηλώσεις για τον εορτασμό της 70ετηρίδας τους, να συμπεριλάβουν και δυο μεταξύ τους φιλικά ματς, ένα στη Θεσσαλονίκη κι ένα στην Αθήνα. Τα ματς κέντρισαν το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης, όχι μόνο ως αθλητικά γεγονότα αλλά και ως ευρύτερες κοινωνικές εκδηλώσεις.

Ηρακλής 1978-79. Αλεξιάδης, Μαυρίδης, Μαυροδουλάκης, Καλαϊτζίδης, Παπαδόπουλος, Χριστοφορίδης - Ορφανίδης, Χατζηπαναγής, Γκέσιος, Χατζηελευθερίου, Κουσουλάκης

Ο πρώτος επετειακός αγώνας: 8.10.1978

Οι δυο ομάδες

Παρά τον φιλικό τους χαρακτήρα, τα ματς είχαν και αγωνιστικό ενδιαφέρον καθώς και οι δυο ομάδες ήταν δυνατές και είχαν ξεκινήσει φιλόδοξα στο πρωτάθλημα.

Ο Παναθηναϊκός με αρκετά ανανεωμένη ομάδα (χωρίς Δομάζο, Αντωνιάδη, Τζόρτζεβιτς) υπό τον διάσημο Πολωνό Kazimierz Górski (1921-2006) για τρίτη σεζόν στον πάγκο, είχε ξεκινήσει δυνατά με τρεις νίκες και μια ισοπαλία. Όμως, ο εκκωφαντικός αποκλεισμός στο Κύπελλο ΟΥΕΦΑ, με δυο ήττες από τη ρουμανική Άρτζες Πιτέστι (0-3, 1-2), είχε προκαλέσει τους πρώτους τριγμούς, που λίγες εβδομάδες αργότερα απέφεραν την απόλυση του Γκόρσκι. Η κίνηση δεν βοήθησε πολύ, αφού ο ΠΑΟ τερμάτισε 5^ος, με 38β (14-10-10), 46-37 γκολ κι έμεινε εκτός Ευρώπης.

Οι κόουτς: Γκόρσκι (ΠΑΟ) και Μπρέζαντσικ (Ηρακλή)

Ο Ηρακλής, υπό την καθοδήγηση του Antoni Brzeżańczyk (1919-1987), ενός επίσης σπουδαίου Πολωνού κόουτς, σχετικά άγνωστου εδώ, αφού στην Ελλάδα δεν δούλεψε σε άλλο σωματείο, με επίθεση φωτιά αλλά με αμυντικές αδυναμίες είχε δυο νίκες, δυο ήττες στις πρώτες τέσσερις αγωνιστικές. Ήταν ανταγωνιστικός όλη τη σεζόν και τερμάτισε 6^ος, με 34β (12-10-12), 51-46 γκολ. Στα μεταξύ τους ματς, είχαμε: 2-2 στο Καυτανζόγλειο, 2-1 υπέρ του Ηρακλή στη Λεωφόρο.

 

Το ματς

εφ. Αθλητική Φωνή, 9.10.1978

 

Κυριακή, 8.10.1978, Καυτανζόγλειο: Ηρακλής-Παναθηναϊκός 2-1 (2-1).

Τα γκολ: Γκέσιος 7΄, Μαυροδουλάκης 40΄ - Ελευθεράκης 26΄.

Διαιτητής: Γιώργος Παρασίδης.

Θεατές: 3.500.

Ηρακλής (Μπρέζαντσικ): Τάσος Παπαδόπουλος, Γιάννης Μαυροδουλάκης, Λάζαρος Καλαϊτζίδης, Βασίλης Καραΐσκος, Νίκος Κασάπης (46΄ Κώστας Χρυσαφίδης), Μπάμπης Ξανθόπουλος (70΄ Βασίλης Χατζηπαναγής), Ηλίας Αλεξιάδης, Ηλίας Χατζηελευθερίου, Δημήτρης Γκέσιος, Γιώργος Ορφανίδης, Τάσος Καφκενάρης (10΄ Γιάννης Μαντζουράκης, 70΄ Γρηγόρης Νικολούδης).

Παναθηναϊκός (Γκόρσκι): Βασίλης Αλεξίου (46΄ Κώστας Βαλλιάνος), Μήτσος Δημητρίου, Στέλιος Στεφανάκης (46΄ Δημήτρης Κίζας), Νίκος Κόβης, Χρήστος Γιαννακούλας, Χρήστος Τερζανίδης, Οδυσσέας Βακάλης, Σπύρος Λιβαθηνός (46΄ Λάκης Κατσιάκος), Αντόνιο Μπενίτεζ Γκομέζ, Κώστας Ελευθεράκης (46΄ Γιώργος Γονιός), Βάλτερ Βάγκνερ (60΄ Κώστας Αντωνίου).

Το πρόγραμμα του αγώνα (εξώφυλλο)

Στον πρώτο αγώνα ήμουν στο Καυτανζόγλειο ανάμεσα στους 3.500 περίπου θεατές, φοιτητής τότε στη Θεσσαλονίκη, σε μια πόλη που πάλευε να ξαναβρεί τους ρυθμούς της μετά τον καταστροφικό σεισμό της 20^ης Ιουνίου 1978. Σύμφωνα με το δίφυλλο πρόγραμμα που μοιράστηκε και διατηρώ στο αρχείο μου, η γιορτή, που ξεκίνησε στις 15.00 με παρέλαση των δύο ομάδων, περιλάμβανε κι άλλες εκδηλώσεις.

-Στο ξεκίνημα, απονομή αναμνηστικών μεταλλίων στους παίκτες των δύο συλλόγων και πλακέτας στην ομάδα του ΠΑΟ.

-Στην ανάπαυλα του ημιχρόνου, επίδειξη της ποδηλατικής ομάδας του Ηρακλή που είχε πρόσφατα κατακτήσει το πανελλήνιο πρωτάθλημα εφήβων κι απονομή μεταλλίων.

-Τιμητική βράβευση των ποδοσφαιριστών Μάκη (Θωμά) Σεντελίδη και Ντίνου Δινόπουλου, από την ομάδα των κυπελλούχων του 1976, που αποχωρούσαν από την ενεργό δράση.

-Απονομή Κυπέλλου στη νικήτρια ομάδα, το οποίο είχε αθλοθετήσει ο τότε πρόεδρος του Ηρακλή, Παναγιώτης Χαραλαμπίδης (1938-;).

Το δίφυλλο πρόγραμμα του αγώνα

Ο Ηρακλής έπαιξε με την ομάδα του πρωταθλήματος, στην οποία επανεμφανίστηκε ο Βάσια Χατζηπαναγής, που απείχε για κάποιο διάστημα λόγω διαφωνιών με την διοίκηση. Ο Παναθηναϊκός κατέβασε μια ομάδα με απουσίες βασικών για διάφορους λόγους: υποχρεώσεις στις εθνικές ομάδες, τραυματίες, ξεκούραση. Αν και το ματς είχε εορταστικό χαρακτήρα παίχτηκε καλό ποδόσφαιρο, χωρίς σκληρά μαρκαρίσματα. Είχε συμφωνηθεί να γίνουν μέχρι πέντε αλλαγές, οπότε στο β΄ ημίχρονο οι προπονητές δοκίμασαν αρκετούς αναπληρωματικούς.

Νικητής αναδείχθηκε δίκαια ο Ηρακλής με 2-1. Ήταν καλύτερος και είχε την εδαφική πρωτοβουλία στη μεγαλύτερη διάρκεια του αγώνα, με εξαίρεση το διάστημα 20΄-35΄. Ξεχώρισαν από τον Ηρακλή οι: Μαυροδουλάκης, Καραΐσκος, Χατζηελευθερίου και από τον Παναθηναϊκό οι: Βακάλης, Τερζανίδης, Ελευθεράκης, Βάγκνερ, Δημητρίου. Και τα τρία γκολ μπήκαν στο α΄ ημίχρονο.

εφ. Αθλητική Φωνή, 9.10.1978

Ο γηραιός προηγήθηκε στο ξεκίνημα με κοντινό πλασέ του Γκέσιου, μετά από πάσα του Καφκενάρη. Μετά το γκολ οι γαλάζιοι κυριάρχησαν κι έχασαν καλές ευκαιρίες, όταν ο Αλεξίου απέκρουσε με δυσκολία σουτ των Αλεξιάδη στο 12΄, Χατζηελευθερίου στο 14΄ και Ορφανίδη στο 23΄. Προς τα μέσα του ημιχρόνου ο ΠΑΟ ισορρόπησε το ματς. Στο 16΄ γυριστό του Ελευθεράκη από το ύψος του πέναλτι έφυγε ελάχιστα άουτ αλλά στο 26΄ το ελάφι του τριφυλλιού ισοφάρισε, βρίσκοντας την μπάλα μετά από σουτ του Γερμανού Βάγκνερ στο δοκάρι. Οι πράσινοι πίεσαν κι άλλο και είχαν δυο καλές ευκαιρίες να προηγηθούν: στο 30΄ ο Λιβαθηνός σούταρε άστοχα μέσα από την περιοχή και στο 36΄ βολίδα του Βακάλη αποκρούστηκε δύσκολα από τον Παπαδόπουλο. Έπειτα χαλάρωσαν, με αποτέλεσμα να δεχτούν και δεύτερο γκολ. Στο 40΄ ο Ορφανίδης με φάουλ έστειλε την μπάλα στην περιοχή, ο Γκέσιος την πάσαρε με κεφαλιά στον Μαυροδουλάκη που σκόραρε από κοντά. Αμέσως μετά είχαν δοκάρι από σουτ του Χατζηελευθερίου στο 42΄.

Στο β΄ ημίχρονο ο ΠΑΟ περιόρισε την επιθετικότητα του Ηρακλή με την είσοδο των Κίζα, Γονιού. Καταγράφηκαν μόνο δυο αξιόλογες φάσεις. Στο 60΄ ο Κίζας ανέτρεψε στον Γκέσιο αλλά ο διαιτητής αγνόησε το πέναλτι. Ενώ στο 84΄ ο Παπαδόπουλος με θεαματική εκτίναξη απέκρουσε σε κόρνερ μια καρφωτή κεφαλιά του Αντωνίου, αποσοβώντας την ισοφάριση. Στα αξιομνημόνευτα η είσοδος του Χατζηπαναγή στο 70΄ που ενθουσίασε τους φιλάθλους με το αεράτο παίξιμό του, ζωντανεύοντας κάπως την εξέδρα.

ΠΑΟ 1978-79. Δημητρίου, Κωνσταντίνου, Κόβης, Κίζας, Ελευθεράκης - Βάγκνερ, Λιβαθηνός, Δεληκάρης, Αλβαρέζ, Τερζανίδης, Στεφανάκης.

Ο δεύτερος επετειακός αγώνας: 25.10.78

Οι δυο ομάδες

Δυόμισι εβδομάδες μετά το πρώτο επετειακό ματς, δόθηκε η άτυπη ρεβάνς στη Λεωφόρο, με την ευκαιρία της διακοπής του πρωταθλήματος λόγω του αγώνα της Εθνικής με την Ουγγαρία. Οι δυο ομάδες βρίσκονταν σε πλήρη φόρμα πλέον καθώς το πρωτάθλημα είχε φτάσει στην έκτη αγωνιστική.

Ο ΠΑΟ, αήττητος (4-2-0), με 10β ακολουθούσε κατά πόδας την πρωτοπόρο ΑΕΚ. Προερχόταν από μια άνετη νίκη εντός έδρας επί του Πανσερραϊκού με 3-1. Όμως, η γκρίνια κατά του Γκόρσκι συνεχιζόταν, κυρίως από κάποιους παλιούς παίκτες που δεν είχαν χωνέψει την απομάκρυνση Δομάζου, Αντωνιάδη. Την γκρίνια σιγόνταρε και συντηρούσε μερίδα παραγόντων, δημοσιογράφων και οπαδών. Δέκα μέρες αργότερα, η ήττα από τον ΟΦΗ στο Ηράκλειο έδωσε την αφορμή να απολυθεί ο «παππούς», μια κίνηση που υπήρξε αυτοκαταστροφική, καθώς στη συνέχεια η ομάδα άρχισε να παραπαίει, έμεινε έξω από την διεκδίκηση του τίτλου και, όπως προανέφερα, στο τέλος της σεζόν έμεινε εκτός Ευρώπης.

Ο Ηρακλής, με 7β (3-1-2) βρισκόταν στην 7η θέση, με επίθεση φωτιά. Προερχόταν από εκτός έδρας ισοπαλία 1-1 με τον ΠΑΟΚ, ενώ μια εβδομάδα ενωρίτερα είχε συντρίψει 6-1 το Αιγάλεω.

 

Το ματς

εφ. Αθλητική Ηχώ, 26.10.1978

Τετάρτη, 25.10.1978, γήπ. Λεωφόρου: Παναθηναϊκός-Ηρακλής 3-1 (2-1).

Τα γκολ: Κουρόπουλος 18΄, 84΄, Γκομέζ 30΄ – Μαντζουράκης 40΄.

Διαιτητής: Στεφανής.

Θεατές: 3.000.

Παναθηναϊκός (Γκόρσκι): Κώστας Βαλλιάνος (46΄ Βασίλης Αλεξίου), Τάκης Ελευθεριάδης (46΄ Γιώργος Γονιός), Δημήτρης Κίζας, Νίκος Κόβης, Στέλιος Στεφανάκης, Οδυσσέας Βακάλης, Λάκης Κατσιάκος, Κώστας Ελευθεράκης, Αχιλλέας Ασλανίδης (86΄ Κώστας Αντωνίου), Αντόνιο Μπενίτεζ Γκομέζ, Ερμής Κουρόπουλος.

Ηρακλής (Μπρέζαντσικ): Γρηγόρης Φανάρας, Θανάσης Χριστοφορίδης, Λάζαρος Καλαϊτζίδης, Βασίλης Καραΐσκος (72΄ Γιώργος Ορφανίδης), Γιάννης Μαυροδουλάκης, Μπάμπης Ξανθόπουλος (46΄ Βασίλης Χατζηπαναγής), Ηλίας Αλεξιάδης, Βαγγέλης Κουσουλάκης, Γιάννης Μαντζουράκης, Κώστας Αϊδινίου (46΄ Νίκος Κασάπης), Κώστας Χρυσαφίδης.

εφ. Αθλητική Ηχώ, 26.10.1978

Με τους αγώνες αυτούς οι δυο σύλλογοι σκόπευαν να επανασυνδέσουν τις φιλικές τους σχέσεις, που είχαν διαταραχθεί λίγα χρόνια ενωρίτερα μετά από την περίφημη «υπόθεση των λουλουδιών», μια απόπειρα δωροδοκίας σε αγώνα κυπέλλου. Για το λόγο αυτό ο Παναθηναϊκός έδωσε πανηγυρικό χαρακτήρα στο ματς. Για να προσελκύσει θεατές όρισε φτηνή γενική είσοδο 100 δρχ. και οργάνωσε παράπλευρες εκδηλώσεις που περιλάμβαναν αγώνες πυγμαχίας και τζούντο πριν από το ματς. Πάντως η προσέλευση δεν ήταν μεγάλη.

Το παρόν έδωσε ο πρόεδρος της ΕΠΟ Θανάσης Κανελλόπουλος, ο οποίος απένειμε στη νικήτρια ομάδα κύπελλο που είχε αθλοθετήσει η Ομοσπονδία. Αναμνηστικά κύπελλα έδωσαν οι πρόεδροι του ΠΑΟ Απόστολος Νικολαΐδης (1896-1980) και του Ηρακλή Παν. Χαραλαμπίδης, ο καθένας στην αντίπαλη ομάδα. Παρών στην εξέδρα ήταν κι ο πρώην του Ηρακλή Τάκης Νικολούδης, που έπαιζε πλέον στην ΑΕΚ. Επίσης, ο προπονητής του Ολυμπιακού Τόζα Βεσελίνοβιτς πήγε να κατασκοπεύσει τον Ηρακλή, αντίπαλό του την επόμενη αγωνιστική, αλλά μάλλον δεν βοηθήθηκε και πολύ, αφού ο γηραιός απέσπασε ισοπαλία 1-1 στο Καραϊσκάκη.

εφ. Αθλητική Ηχώ, 25.10.1978

Οι Δεληκάρης, Χατζηπαναγής που αποτελούσαν τους ‘κράχτες’ για την προσέλκυση θεατών, δεν ξεκίνησαν στον αγώνα. Η μεταγραφή του Γιώργου Δεληκάρη στον Παναθηναϊκό είχε κάνει πάταγο αλλά δεν είχε εγκριθεί από την ΕΠΟ, λόγω κάποιας παρατυπίας, οπότε ο κόσμος του τριφυλλιού διψούσε να τον δει στα πράσινα. Ο δε Βάσια αποτελούσε απρόσιτο ίνδαλμα για το αθηναϊκό κοινό, που δεν είχε την ευκαιρία να τον βλέπει συχνά. Δεν ξεκίνησε αλλά μπήκε στο β΄ ημίχρονο, ικανοποιώντας τον κόσμο με τις φαντεζί του ενέργειες και τα θεαματικά σουτ που δυσκόλεψαν τον Αλεξίου. Κατά τα άλλα οι ομάδες έπαιξαν χωρίς τους διεθνείς τους και τους τραυματίες. Τις πιο πολλές ελλείψεις είχε ο ΠΑΟ, από τον οποίο έλειπαν οι: Κωνσταντίνου, Αλβαρέζ, Βάγκνερ, Καψής, Υφαντίδης, Δημητρίου, Λιβαθηνός.

Παρά τις απουσίες έγινε καθαρό και θεαματικό ματς, με πολλές φάσεις. Ο ΠΑΟ ήταν καλύτερος, ειδικά στο α΄ ημίχρονο, προηγήθηκε 2-0, δημιούργησε πιο πολλές ευκαιρίες και νίκησε δίκαια. Ο Ηρακλής βελτιώθηκε στο β΄ μέρος αλλά δεν κατάφερε να ισοφαρίσει και στο τελευταίο δεκάλεπτο δέχτηκε και τρίτο γκολ. Την παράσταση έκλεψαν ο ταλαντούχος 18χρονος ερασιτέχνης Ερμής Κουρόπουλος και ο Αχιλλέας Ασλανίδης. Ο Κουρόπουλος πέτυχε δυο γκολ, σέρβιρε άλλο ένα στον Βραζιλιάνο Γκομέζ και με την εμφάνισή του κέρδισε την τελευταία κενή θέση στη λίστα επαγγελματιών του τριφυλλιού. Ο Ασλανίδης έκανε πολλές προσπάθειες για γκολ, δημιούργησε το τρίτο και είχε δυο σουτ στα δοκάρια, στο 59΄ και στο 75΄ με σουτ-φάουλ έξω από την περιοχή. Διακρίθηκαν, επίσης, οι Κόβης, Κίζας, Κατσιάκος και οι Φανάρας, Μαυροδουλάκης, Κουσουλάκης και στο α΄ ημίχρονο ο Αϊδινίου που δημιούργησε το γκολ του Ηρακλή.

εφ. Ριζοσπάστης, 26.10.1978

Προς το τέλος του ρομαντισμού

Ήταν μια εποχή που ανέτειλε σιγά-σιγά ο επαγγελματισμός στο ποδόσφαιρο. Μεγάλη μερίδα των φιλάθλων διατηρούσε ακόμα το ρομαντισμό παλιότερων εποχών, γι’ αυτό ξένισαν οι μεταγραφές του Δομάζου στην ΑΕΚ, του Δεληκάρη στον ΠΑΟ και του Αντωνιάδη στον Ολυμπιακό. Όμως, οι συνεργατικές δραστηριότητες μεταξύ των σωματείων δεν ξένιζαν, όπως συμβαίνει σήμερα. Αρκεί να θυμηθούμε την αλληλοβοήθεια των ομάδων του κέντρου με τη διεξαγωγή φιλικών αγώνων για την κατασκευή ή επέκταση των γηπέδων τους, όπως π.χ. της ΑΕΚ, του Πανιωνίου και του Απόλλωνα κλπ, ένα θέμα στο οποίο αναφέρθηκα παλιότερα στο άρθρο μου «Το γήπεδο της ΑΕΚ και η χαμένη αλληλεγγύη».

Η αντιπαλότητα στον αγωνιστικό χώρο έμενε εκεί. Δεν μεταφερόταν στην κοινωνική καθημερινότητα, όπως σήμερα που οι οικονομικές διαφορές των προέδρων των ΠΑΕ γίνονται αφορμή για βίαιες συμπεριφορές στρατευμένων οπαδών.

Τα δυο επετειακά ματς για τα 70χρονα των δύο παλαιών συλλόγων αποτέλεσαν μία από τις τελευταίες επιδείξεις αθλητικού ρομαντισμού. Θα έλεγα πως σηματοδότησαν το τέλος μιας εποχής.

Θ. Μπελίτσος, 16.10.2023

 

Πηγές

-"Παναθηναϊκός 1978-79 | Ρόστερ – Αποτελέσματα – Βαθμολογίες": εδώ.

-"Ηρακλής 1978-79": εδώ

-"Αγώνες πρωταθλήματος ΑΕΚ 1978-1979": εδώ.

-εφ. «Μακεδονία», φ. 8.10.1978, 10.10.1978, 25.10.1978, 26.10.1978

-εφ. «Αθλητική Ηχώ», φ. 6.10.1978, 8.10.1978, 25.10.1978, 26.10.1978

-εφ. «Αθλητική Φωνή», φ. 9.10.1978.